ՀԱՄԵՄԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՆՐԱՆՑ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

 ՀԱՄԵՄԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՆՐԱՆՑ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

Երկու հարաբերությունների հավասարությունը կոչվում է համեմատություն։  

Թվերի փոխարեն օգտագործելով տառերը՝ համեմատությունները կարելի է գրի առնել հետևյալ կերպ. a : b = c : d կամ  a/b=c/d

a, b, c, d թվերը կոչվում են համեմատության անդամներ։

Նրանցից a-ն և d-ն կոչվում են համեմատության եզրային անդամներ, իսկ b-ն և c-ն՝ միջին անդամներ։ 

Հաշվի առնելով կոտորակների հավասարության պայմանը` կարող ենք ստանալ համեմատությունների հիմնական հատկությունը. Համեմատության եզրային անդամների արտադրյալը հավասար է նրա միջին անդամների արտադրյալին. a · d = b · c: 

Առաջադրանքներ

1․ Գրի՛ առեք համեմատությունը.

 ա) 6-ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 2-ը հարաբերում է 5/3 -ին, 6:5=2:5/3 6/5=2x3:5

 բ) 1-ը հարաբերում է 100-ին այնպես, ինչպես 10-ը հարաբերում է 1000-ին, 1:100=10:1000 1x1000=1000 10x100=1000

գ) 63-ը հարաբերում է 49-ին այնպես, ինչպես 45-ը հարաբերում է   35-ին,  63/49=45/35 63x35=49x45 63x35=2205 49x45=2205

դ) 2/7-ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 4-ը հարաբերում է 70-ին: 2/7:5=4/70 2/7x1/5=2/35 4/70=2/35

2․Գտե՛ք իրար հավասար հարաբերությունները և նրանցից համեմատությո՛ւն կազմեք

ա) 15 : 35, 9 : 60, 3 : 7, 15-ը հարաբերում է 35-ին այնպես, ինչպես 3-ը հարաբերում է 7-ին։

բ) 34 : 3, 306 : 27, 262 : 24, 306-ը հարաբերում է 27-ին այնպես, ինչպես 34-ը հարաբերում է 3-ին։

3․Համոզվե՛ք, որ այս համեմատությունների համար ճիշտ է հիմնական հատկությունը.

ա) 3 ։ 4 = 15 ։ 20,  3x20=4x15 60=60

բ) 102 ։ 51 = 34 ։ 17, 102x17=51x34 1734=1734

գ) 9/100:3=18:600 9/300=9/300

4.Ստուգե՛ք, թե տրված արտահայտություններից որոնք են համեմատություններ, որոնք՝ ոչ 3/4=15/20  3-ը հարաբերում է 4-ին այնպես, ինչպես 15-ը հարաբերում է 20-ին

3/2=7/10

Չեն հարաբերվում

1/5=2/10 1-ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 2-ը հարաբերում է 10-ին

5/6=300/360 5-ը հարաբերում է 6-ին այնպես, ինչպես 300-ը 360-ին

5.Ծառուղու երկու կողմերում տնկեցին 25-ական սոսի, իսկ նրանցից յուրաքանչյուր երկուսի միջև` հասմիկի 2 թուփ: Հասմիկի քանի՞ թուփ տնկեցին: 25-1=24 24x2=48 48x2=96

6.Ինքնաշխատ հաստոցներից մեկը 720 մանրակ է պատրաստում 6 ժամում, իսկ մյուսը` 12 ժամում: Քանի՞ ժամում հաստոցներն այդ նույն քանակով մանրակներ կպատրաստեն` աշխատելով միաժամանակ: 720:6=120 720:12=60 120+60=180 720:180=4 պատ․՝ 4 ժամ

7.Խնձորները չորանալիս կորցնում են իրենց զանգվածի 23/25-ը։ Որքա՞ն խնձորաչիր կստացվի 1200 կգ թարմ խնձորից։ 25/25-23/25=2/25 1200x2/25=2400 2400։25=96 պատ․՝96կգ խնձորաչիր

8.Սեղանին դրված է ընկույզով լի հինգ փաթեթ։ Փաթեթներում կա ընդամենը 100 ընկույզ։ Առաջին և երկրորդ փաթեթներում կա 52 ընկույզ, երկրորդում և երրորդում՝ 43, երրորդում և չորրորդում՝ 34, չորրորդում և հինգերորդում՝ 30։ Քանի՞ ընկույզ կա փաթեթներից ամեն մեկում։ (1+2)+(3+4)+5=100 5=100-(1+2)-(3+4)=100-52-34=14 4=30-14=16 3=34-16=18 2=43-18=25 1=52-25=27