Պարապմունք 6․ հանրահաշիվ

Պարապմունք 6

Նոր թեմա՝  Միանդամի հասկացությունը:
Կարդալ, փորձել հասկանալ:

Միանդամ անվանում են թվերի և տառերի արտադրյալ հանդիսացող հանրահաշվական արտահայտությունը։

Այդ տառերը և թվերը անվանում են տվյալ միանդամի արտադրիչներ։
Օրինակ՝ 3abc-ն միանդամ է, նրա արտադրիչներն են 3 թիվը և a, b, c տառերը։

Նկատեցիք, որ այդ միանդամի գրառման մեջ բաց են թողնված բազմապատկման նշանները, մենք այսուհետ կաշխատենք այդ նշանը չդնել, բայց կհասկանանք, որ դրանց միջև դրված են բազմապատկման նշանները:

Ահա միանդամների այլ օրինակներ.

1, a, b, 5, 9, a/3, 0, abcd, 5ef, -23ab, ¾, ⅕, 2a/3

Թիվը կամ մեկ տառը նույնպես անվանում են միանդամ,  իսկ 0-ն, կոչվում է զրոյական միանդամ:

Հատկություն 1.

Երկու միանդամներ  հավասար են, եթե նրանք իրարից տարբերվում են միայն արտադրիչների հերթականությամբ:

Օրինակ՝ 2ab, 2ba կամ ab2:

Գրում ենք այսպես՝ 2ab=2ba=ab2

Հատկություն 2.

Երկու միանդամներ  հավասար են, եթե նրանցից մեկը ստացվում է մյուս միանդամի մեջ թվային արտադչիչները միմյանց հետ բազմապատկելով:

Օրինակ՝

a.b.2.3   և a.b.6  միանդամները իրար հավասարն են, քանի որ մեկը ստացվում է մյուսից բազմապատկում կատարելով, նրա մեջ մտնող թվային արտադրիչները նրանց արտադրյալով փոխարինելով:

 առաջին միանդամը կլինի՝ a.b.6 ,  որն էլ հենց նույն երկրորդ միանդամն է:

Հատկություն 3.

Միանդամը համարում են հավասար զրոյի, եթե նրա արտադրիչների մեջ կա զրո թիվը:

Օրինակ՝ a.0.5

Հատկություն 4.

Երկու միանդամներ համարում են հավասար, եթե նրանցից մեկը ստացվում է մյուսից՝ 1 արտադրիչը բաց թողնելով:

1.a.b=a.b

 

Առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է միանդամը։ Միանդամ անվանում են թվերի և տառերի արտադրյալ հանդիսացող հանրահաշվական արտահայտությունը։

2.Գրեք մի քանի միանդամի օրինակներ: 7abc, 13efg, 3tyn

3.Բերեք հավասար միանդամների օրինակներ։ 11bcd 11dcb 62gsd 62 dsg 13bvm 13mvb
4.Ո՞րն է զրոյական միանդամը։ Երբ, որ արտադրիչներից մեկը լինի 0 է, կամ մենակ 0 թիվն է դա կոչվում է զրոյական միանդամ։

5.Գրեք այնպիսի միանդամների զույգեր, որ գրելաձևով տարբեր լինեն, բայց իրար հավասար լինեն (օգտվիր վերը նշված հատկություններից): 16bdg 16dbg 42jad 42ajd

6. Նշեք միանդամի թվային արտադրիչը դեղինով, իսկ տառայինը՝ կապույտով:

ա) a9   բ) 0,6xy     գ) c 2/3    դ) b4c

ե) x(−1) y   զ) a      է) 5kb     ը) 0,21axy:

7. Գրեք բոլոր այն միանդամները, որոնք ստացվում են տված միանդամում արտադրիչների տեղերը փոխելիս.

Տես առաջին օրինակը՝

ա) 3ab=a3b=ab3

բ) d(−2)c   գ) x7yz    դ) ab4

ե) ab31    զ) a5    է) (−2)bc:

8. Պարզեցրու միանդամի գրությունը՝

0ab, xy0z, 1kpx, (-3)a(-5), 24bc2d

7. Ի՞նչ արժեք է ստանում  3x + 2y գումարը,  x, y-ի հետևյալ արժեքների դեպքում x = 2, y = -5
8.Միանդամ են արդյո՞ք հետևյալ արտահայտությունները՝

ab, -3c, 1+9d, a, -121a+3bc+4, 6a, 8, ¾, 2a+2b+1, 1a:
9. Հաշվեք․
10^2
1^7
2^4
10^3
5^2
4^4
(-2/3)^2
(-6)^2
0,5^2
10.Оրվա խնդիրը։
Քանի՞ ութանիշ թիվ կա, որի թվանշանների գումարը 2 է։