ՌԱՑԻՈՆԱԼ ԹՎԵՐԻ ԳՈՒՄԱՐՈՒՄԸ ԵՎ ՀԱՆՈՒՄԸ

 ՌԱՑԻՈՆԱԼ ԹՎԵՐԻ ԳՈՒՄԱՐՈՒՄԸ ԵՎ ՀԱՆՈՒՄԸ

Միևնույն նշանով ռացիոնալ թվերը գումարելու համար պետք է գումարել նրանց բացարձակ արժեքները և ստացված թվից առաջ դնել գումարելիների ընդհանուր նշանը։

Օրինակ՝

(-2/9)+(-4/3)=-(2/9+4/3)=-14/9

Տարբեր նշաններով երկու ռացիոնալ թվեր գումարելու համար պետք է այդ թվերի բացարձակ արժեքներից ավելի մեծից հանել ավելի փոքրը և ստացված թվից առաջ դնել այն գումարելիի նշանը, որի բացարձակ արժեքն ավելի մեծ է։

Օրինակ՝

(-7/12)+1/4=1/4-7/12=-3/12

Մի ռացիոնալ թվից մեկ ուրիշը հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիին հակադիր թիվը։

(-2/3)-(-5/6)=(-2/3)+5/6=5/6-2/3=⅙

Առաջադրանքներ

1. Կատարեք գումարում

(-5/6)+(-7/3)=-(5/6+7/3)=-19/6

3/7+8/5=-(3/7+8/5)=-71/35

-(-4/7)+(-5/7)=-(4/7+5/7)=-9/7

(-12/5)+(-7/2)=-(12/5+7/2)=-80/10=-8/1

-4/7+2/9=-(4/7+2/9)=-50/63

1/4+(-2/3)=-(1/4+2/3)=-11/12

(-4.3/10)+(-6.4/5)=-(4.3/10+6.4/5)=10. 3+8/10=10. 11/10

(-9.1/5)+(-2.3/5)=11. 1+3/5=11. 4/5

(3.3/7)+(-5.2/7)=8. 3+2/7=8. 5/7

2. Կատարեք հանում

2/9-3/7=7x2/63-9x3/63=-13/63

0-1/5=-1/5

3/7-(-4/7)=3/7+4/7=7/7=1

-8/5-(-7/6)=-8x6/30+7x5/30=-13/30

(-6.2/5)-(-12.3/5)=6. -2+3/5=6. 1/5

(-2.1/2)-(+4.6/5)=-5/2-26/5=-25-52/10=-77/10=-7. 7/10

11/100-(-10.1/5)=11/100+51/5=11+1020/100=1031/100=10. 31/100

20.3/10-(-4.1/4)=203/10+17/4=406+85/20=491/20=24. 11/20

3. Երկու ամբողջ թվերի հարաբերության տեսքով ներկայացրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

-7/2, 1/2, 5/12, -6/11, +4/13, -3/8 , +9/16
-7:2, 1:2, 5:12, -6:11, 4:13, -3:8, 9:16

4. Քաղաքից միաժամանակ միևնույն ուղղությամբ մեկնեցին երկու մեքենաներ։ Առաջինի արագությունը 60 կմ/ժ է, երկրորդինը՝ 75 կմ/ժ։ Քանի՞ ժամ անց նրանց հեռավորությունը կգերազանցի 90 կմ-ը։ 75-60=15 90:15=6 Պատ․՝6 ժամ

5. Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշաններից որևէ մեկն այնպես, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն.

 ա) 5 · 7 > –1,
գ) 0 < (–3) · (–4),
ե) (–1) · (–4) > –1,
բ) –4 < 2 · 3,
դ) (–5) · 2 < 0

6. Կառքի առջևի անիվը 96 պտույտ է կատարում, երբ հետևի անիվը կատարում է 64 պտույտ: Որքա՞ն է հետևի անիվի շրջագծի երկարությունը, եթե առջևի անիվինը 2 մ է: 96x2=192 192:64=3 Պատ․՝3մ

7. Գնացքը 3 ժամում անցավ 250 կմ։ Առաջին ժամում այն անցավ ճանապարհի 40 %-ը, երկրորդ ժամում՝ մնացածի 40 %-ը։ Քանի՞ կիլոմետր անցավ գնացքը երրորդ ժամում։ 250x40:100=100 250-100=150 150x40:100=60 150-60=90 Պատ․՝90կմ